لقب امیرالمومنین برای امام علی علیه السلام
امیرالمؤمنین به معناى لغوى آن؛ یعنى امیر و فرمانده و رهبر مسلمانان.(1)
مطابق همین معناى لغوى به پیامبر اسلام صلوات الله علیه می توان امیرمؤمنان؛ یعنى رهبر و فرمانده مسلمانان اطلاق نمود. به خلفاى راشدین و خلفاى اموى و عباسى و یا همه کسانى که توسط شورا و اصحاب اهل حل و عقد انتخاب شدهاند، اطلاق می گردد.(2)
بر همین اساس است که خلفاى اسلامى خود را امیرمؤمنان می خواندند. اما در واقع این لقب تنها اختصاص به حضرت علی دارد. در روایات عنوان امیرالمؤمنین از القاب خاص على علیه السلام شمرده شده است،(3). در برخى از روایات بیان شده که حتى در زمان خود پیامبر نیز توسط آن حضرت ، از على علیه السلام به امیرمؤمنان یاد شده است. (4)
شخصى از امام صادق علیه السلام پرسید: آیا روا است که به امام زمان عجل الله به عنوان ""سلام بر تو، اى امیرمؤمنان"" سلام یاد کرد؟ امام فرمود: نه، زیرا خداوند تنها على را به این لقب نامیده است. نه قبل او کسى به این لقب نامیده شده و نه پس از او. آن شخص پرسید: پس چگونه بر قائم آل محمد عجل الله می بایست سلام کرد؟ فرمود: می گویید: السلام علیک یا بقیة الله"".(5)
پیامبر صلوات الله فرمود: ""اگر مردم مىدانستند در چه زمانى على به این لقب ملقب گردید، هرگز منکر فضایل او نمی شدند، زیرا على در زمانى که آدم بین روح و جسد بود، ملقب به این لقب شد؛ زمانى که خداوند فرمود: آیا من پروردگار شما نبودم؟ گفتند: بلى. فرمود: من پروردگار شمایم و محمد پیامبر شما است و على امیر شما است"".(6)
1- دایرةالمعارف تشیع، ج2، ص 522
2- همان، ص 522 – 523
3- معارف و معاریف، ج2، ص 448؛ دایرةالمعارف تشیع، ج2، ص 522
4- بحارالانوار، ج35، ص 37، ارشاد مفید، ص 42
5- کافى، ج1، ص 411؛ بحارالانوار، ج24، ص 211؛ مظهر ولایت، ص 41
6- ینابیع الموده، 2، ص 63؛ بحارالانوار، ج9،ص 256؛ مظهر ولایت، ص 40
رحمت للعالمین